21.7 - Wettelijk kader

Sales promotion activiteiten worden door de wet beperkt. In dit verband is de Wet op de Kansspelen van belang.

De Wet op de Kansspelen (loterijen, prijsvragen, enzovoort) onderwerpt het organiseren van kansspelen waarbij de deelnemers meedingen naar een prijs en waarin de deelnemers geen overwegende invloed op het resultaat (wel of geen prijs krijgen) kunnen uitoefenen, aan het hebben van een vergunning. Deze vergunning krijgt men in de regel niet als het behalen van economisch voordeel het doel is. Over blijven dan de kansspelen waarbij de deelnemers wél een overwegende invloed hebben op het resultaat.

Deze kansspelen zijn in de wet toegelaten, mits het prijzenbedrag niet hoger is dan €1250. Wil men beantwoorden aan de voorwaarde dat de deelnemers een overwegende invloed hebben op het resultaat, dan zal men meestal een prijsvraag of een wedstrijd organiseren. Men kan dan op twee manieren aan de wettelijke eis voldoen:

• De deelnemers moeten antwoord geven op een aantal vragen. Iedereen die de vragen goed heeft, moet een prijs krijgen. (Men mag niet loten onder de goede inzenders, want dan is er geen sprake meer van overwegende invloed.)
• Vindt men het waarschijnlijke aantal uit te loten prijzen bij bovenstaande oplossing te hoog, dan moet men werken met een jureerbare prestatie. Men moet dus in staat zijn de ‘beste prestatie’ te belonen. Dit kan men onder andere doen door de deelnemers te vragen: een zin zo origineel mogelijk af te maken, een rijmpje te maken, een slagzin te bedenken, een tekening te maken.

Prijzen hoger dan €1250,00 
Prijzen hoger dan €1250,00 kunnen worden weggegeven als men zich bedient van de verdienconstructie of de sweepstakeconstructie.

De verdienconstructie
Hierbij ‘wint’ de prijswinnaar in eerste instantie de prijs van €1250,00, maar daarnaast krijgt hij een uitnodiging om – in theorie los van het feit dat hij een prijs heeft gewonnen – voor de prijsvraagorganisator een prestatie te verrichten. Deze prestatie wordt vervolgens beloond (honorarium) met bijvoorbeeld een auto. Als prestaties komen onder andere in aanmerking:

• het deelnemen aan een fotosessie;
• het bijhouden van een dagboek;
• het uittesten van een auto.

De sweepstakeconstructie
Een sweepstake is een vorm van een loterij. De sweepstakeconstructie ontwijkt de Wet op de Kansspelen, doordat ze niet als een loterij wordt aangemerkt: men laat de deelnemers niet meedingen naar een prijs, maar trekt de prijzen vooraf. Van ieder verspreid ‘lot’ staat, voordat de deelnemer het ontvangt, al vast of er een prijs op is gevallen. De deelnemer moet dus alleen maar ‘informeren’ of er op zijn ‘lot’ een prijs is gevallen. Een sweepstake kent ook geen maxi¬maal prijzenbedrag. Jarenlang maakten postorderbedrijven via de sweepstakeconstructie gebruik van de mazen in de wet. De Hoge Raad oordeelde op 19 december 1989 dat er bij sweepstakes wel degelijk sprake is van ‘mededingen’ (= volgens de Hoge Raad ‘deelnemen’). De sweepstake valt daardoor dus onder de Wet op de Kansspelen en moet aan de daarin gestelde eisen voldoen.