27.7 - Fraudeurs

De digitale marketing kent ook een schaduwzijde. Elk jaar worden ruim 2 miljoen Nederlanders slachtoffer van digitale fraude. De schade is enorm: onderzoekers ramen deze op circa 2,754 miljard euro per jaar. Dat het zo vaak misgaat, kom doordat de oplichters buitengewoon slim te werk gaan. We nemen vijf trucks onder de loep.

 

1. Phishingmail. De tijd dat fraudeurs met in gebrekkig Nederlands geschreven berichten probeerden jou op een dubieuze link te laten klikken, om toegang te krijgen tot je computer, is voorbij. Veel mails zien er bedrieglijk echt uit. 
2. WhatsApp-fraude.  "Hoi, dit is mijn nieuwe nummer, mijn oude kan je verwijderen". Door zich voor te doen als je kind of vriend, probeert de oplichter vertrouwen te winnen. Na wat hhen-en-weergeapp, schrijft hij of zij over een acuut betalingsprobleem, met het verzoek het geld voor te schieten. 
3. Tikkie-fraude. Wie soms wat online verkoopt, heeft het misschien wel eens meegemaakt: een potentiële koper vraagt je na het sluiten van de deal 1 cent over te maken, zodat hij kan checken of je gegevens kloppen. Je ontvangt een nepbetaalverzoek en komt via de link terecht in een griezelig echt nagemaakte betaalomgeving. Terwijl jij inlogt probeert de fraudeur in te loggen bij jouw bank, met behulp van de gegevens die jij op de nepsite intoetst, waarna hij je rekening plundert.
4. Bankhelpdeskfraude. Deze fraudemethode, spoofing genaamd, zit enorm in de lift. Een medewerker van de bank belt je op met de waarschuwing dat fraudeurs veredachte betalingen met jouw bankrekening proberen te doen. Vervolgens krijg je het verzoek geld over te maken naar een veilige rekening of 'kluisrekening', of om de medewerker toegang te geven tot je computer, zodat hij jou op afstand kan helpen. 
5. Datingfraude. Je ontmoet een charmante heer of dame via een datingsite, raakt aan de praat en krijgt een relatie. Soms verloopt het contact uitsluitend online, maar er zijn ook criminelen die een ticket naar Nederland boeken. Na een paar leuke nachten samen, doemen er plotseling financiële problemen op, waarbij jij verzocht wordt een geldbedrag voor te schieten. 

De strijd tegen crimineel geld is kostbaar en arbeidsintensief. Banken mogen hiervoor gebruikmaken van kunstmatige intelligentie. Op zich is dit een 'gamechanger'. Fraude, omkoping, corruptie, witwassen of terrorisme-financiering. Het zijn vormen van Financial Economic Crime (FEC) die enorme impact hebben op financiële instellingen. Het is niet eenvoudig om FEC aan te pakken. In Nederland wordt jaarlijks zo'n zestien miljard witgewassen. Door samenwerking van de vijf grootste banken krijgt de inzet van technologie een betere kans. 

ABN AMro Ventures investeert begin 2023 'ettelijke miljoenen' in het Amsterdamse Hadrian, een snel groeiende cybersecuritybedrijf. De software van dit bedrijf is gemodelleerd naar de werkwijze van een hacker. Hij brengt eerst het volledige netwerk van een instelling in kaart en zoekt dan naar zwakheden in de IT-infrastructuur. Hierdoor ontstaat een beeld van de robuustheid van een banksysteem. De digitale infrastructuur van banken is de laatste tien jaar namelijk extreem complexer geworden, wat ook meer risico's op beveiligingsgebied zorgt.

Sinds de coronacrisis opereren hackers steeds meer in groepsverband via darkweb. AI en de zich snel ontwikkelde cybercriminaliteit bedreigen de stabiliteit van het financiële systeem, zo waarschuwen De Nederlandse Bank en experts uit de sector. Cyberaanvallen kunnen leiden tot onrust die zich over de hele Nederlandse financiële sector uitstrekt. Dit gebeurt bijvoorbeeld als de dienstverlening van een aantal grote financiële instellingen tegelijkertijd hapert, als meerdere banken op hetzelfde moment financiële schade oplopen of als klanten door een incident hun vertrouwen in de sector verliezen.